Bij de juridische oordeelsvorming maakt de rechter geregeld gebruik van zogenoemde ‘maatschappelijke opvattingen’ en aanverwante juridische begrippen zoals ‘verkeersopvattingen’. Het is echter zeldzaam dat de rechter daarbij expliciet maakt hoe of waar zij die maatschappelijke opvatting gevonden heeft, en of en hoe zij onderzocht heeft wat die maatschappelijke opvatting is. Dit roept de vraag op die in deze bundel centraal staat: stemmen de maatschappelijke opvattingen die in de rechtspraak leven en benut worden in rechterlijke uitspraken overeen met de daadwerkelijke opvattingen in de maatschappij?

Ter beantwoording van die – in de kern – empirische vraag wordt in Opvattingen onderzoeken, mede door middel van een via een opiniepanel uitgezette vragenlijst, voor een aantal maatschappelijke opvattingen die gebruikt zijn in de rechtspraak onderzocht of de daaraan door de rechter gegeven inhoud inderdaad overeenstemt met de opvattingen die in de maatschappij leven. Het antwoord op die vraag vormt tevens de opmaat voor een beschouwing over de wenselijkheid van het gebruik van maatschappelijke opvattingen in de juridische oordeelsvorming.

---

Inhoudsopgave:

Voorwoord; 1 Opvattingen onderzoeken: inleiding (Ivo Giesen, Lydia Dalhuisen, Tom Bouwman en Elbert de Jong); 2 Opvattingen onderzoeken: theoretisch kader (Tom Bouwman en Lucas Roorda); 3 Sociaal-ethische aanvaardbaarheid van consensuele seks tussen jongeren – In the name of ‘love’ (Lydia Dalhuisen en Renée Kool); 4 Maatschappelijke verkeersopvattingen en toerekening van gedragingen aan rechtspersonen (François Kristen en Manuel Lokin); 5 De impact van Amerikaanse economische sancties op het Nederlandse contractenrecht – Tussen hamer en aambeeld (Cedric Ryngaert); 6 Over het ‘normaal maatschappelijke risico’ of ‘normale bedrijfsrisico’ bij schade door politie-invallen (Ivo Giesen en Emanuel van Dongen); 7 Hangmatten en paarden – Over de redelijkheid van medebezittersaansprakelijkheid (Ivo Giesen en Elbert de Jong); 8 Risicoverdeling in geval van gebruik van ongeschikte medische hulpmiddelen (Rianka Rijnhout en Shosha Wiznitzer); 9 Van ‘praktische handleiding’ tot onrechtmatige handeling – Over interne instructies als invulling van de maatschappelijke zorgvuldigheidsnorm (Anneloes Kuiper-Slendebroek); 10 Opvattingen onderzoeken: slotbeschouwing (Tom Bouwman, Lydia Dalhuisen, Ivo Giesen en Elbert de Jong); Bijlage – Vragenlijst